Debata o patriotyzmie polskim i walce o niepodległość - 04.06.2025r.
Niewątpliwie jedną z naszych cech narodowych jest patriotyzm.
Polacy wielokrotnie udowadniali, że Ojczyzna jest dla nich największym dobrem, dla którego są gotowi całkowicie się poświęcić. W zawikłanych dziejach Państwa Polskiego często dochodziło do sytuacji, kiedy to niepodległość stawała pod wielkim znakiem zapytania. W tych ciężkich dla naszej Ojczyzny momentach znaleźli się tacy, którzy za cenę własnego zdrowia, a nawet życia walczyli o Polskę jak o największe dobro.
Walczyliśmy nie tylko o Polskę. Dwukrotnie ocaliliśmy Europę przed czerwoną, komunistyczną zarazą. Nie zatraciliśmy swojej tożsamości, pomimo wielokrotnie podejmowanych prób jej zniszczenia przez zaborców i okupantów. Pomimo niewoli - nie poszliśmy na współpracę z niemieckimi i rosyjskimi najeźdźcami. Jako dumni synowie Sarmatów i spadkobiercy wielkiej Rzeczypospolitej Obojga Narodów, reprezentanci niezależnej i krnąbrnej szlachty - zachowujemy tożsamość - pomimo wielu prób jej niszczenia.
Kto jest polskim bohaterem narodowym? Takie pytanie przyświecało spotkaniu/debacie-pozalekcyjnej, które odbyło się w pracowni historycznej naszej szkoły dnia 4 czerwca.
Wśród podawanych postaci znaleźli się bohaterowi/bohaterki z różnych epok historyczno-literackich.
Wśród najważniejszych wymienionych postaci w historii Polski znaleźli się:
polscy rycerze w średniowieczu, którzy byli kluczową siłą militarną i społeczną, odgrywając ważną rolę w historii Polski. Rycerstwo to elitarna warstwa społeczna, która skupiała się na wojownictwie i charakterystycznym trybie życia, moralności i ceremoniału. Najsłynniejszy polski rycerz Zawisza Czarny uchodzi w historiografii – i to nie tylko rodzimej – za wzorowego przedstawiciela swego stanu.
A następnie wielcy i wyjątkowi
Kazimierz Wielki
Władysław II Jagiełło
Król Jan III Sobieski
Tadeusz Kościuszko
Emilia Plater
Józef Piłsudski
Franciszek Kleeberg
Witold Pilecki
Hieronim Dekutowski
1. Kazimierz Wielki, ostatni Piast, zasłynął przede wszystkim jako reformator, który umocnił państwo polskie w XIV wieku, uregulował relacje z sąsiadami i zadbał o rozwój wewnętrzny kraju. Przysłowie mówi, że „zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”
2. Władysław Jagiełło-monarcha zasiadał na tronie przez 48 lat, co czyni go najdłużej panującym polskim władcą. Król przyczynił się do chrystianizacji swojej litewskiej ojczyzny, umocnił pozycję Polski na arenie międzynarodowej, złamał potęgę silnego Zakonu Krzyżackiego i dał początek poważanej w Europie dynastii Jagiellonów.
3. Jan III Sobieski zasłynął przede wszystkim jako zwycięzca bitwy pod Wiedniem w 1683 roku, który odparł zagrożenie tureckie i uratował Europę przed ekspansją Imperium Osmańskiego. Był również wybitnym dowódcą wojskowym, który odnosił sukcesy w bitwach pod Chocimiem.
4. Tadeusz Kościuszko jest uznawany za bohatera narodowego Polski, Stanów Zjednoczonych Ameryki oraz Białorusi.
5. Emilia Plater
Całkowicie oddana Ojczyźnie była też polska hrabianka Emilia Plater, która na wieść o wybuchu powstania narodowego w Warszawie (znanego dziś jako listopadowe), jako jedna z pierwszych zainicjowała powstanie na ziemiach litewskich. Jako kobieta nie została przyjęta w poczet komitetu kierującego powstaniem, postanowiła więc wziąć sprawy w swoje ręce. Obcięła sobie długie włosy i przyodziawszy męski strój sformowała oddział powstańczy, nad którym objęła dowództwo. W jego skład wchodziło 280 strzelców, kilkuset chłopów kosynierów i 60 kawalerzystów.
Oddział ten odniósł kilka zwycięstw nad wojskami rosyjskimi, jednak znaczne straty doprowadziły do jego rozproszenia. Plater kontynuowała jednak walkę w innych oddziałach. Kiedy ostatni postanowił złożyć broń i przekroczyć granicę Prus Wschodnich, oświadczyła: "Lepiej byłoby umrzeć, niż skończyć takim upokorzeniem". Postanowiła udać się do Warszawy, aby wspomóc tamtejszych powstańców. W drodze do stolicy ciężko zachorowała i mimo troskliwej opieki zmarła 23 grudnia 1831 r. w wieku 25 lat.
6. Józef Piłsudski- niepodległościowy konspirator w okresie zaborów. Zesłaniec syberyjski. Lider Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), głoszącej hasło walki o wolną i społecznie sprawiedliwą Rzeczpospolitej To polski działacz społeczny i niepodległościowy, żołnierz, polityk, mąż stanu; od 1892 członek Polskiej Partii Socjalistycznej i jej przywódca w kraju, twórca Organizacji Bojowej PPS (1904), Legionów Polskich (1914) i Polskiej Organizacji Wojskowej (1914), od 11 listopada 1918 naczelny wódz Armii Polskiej, w latach 1918–1922 naczelnik państwa, pierwszy marszałek Polski (1920); przywódca obozu sanacji, po przewrocie majowym (1926) dwukrotny premier Polski (1926–1928 i 1930); wywarł decydujący wpływ na kształt polityki wewnętrznej i zagranicznej II RP.
W młodości, podczas prowadzenia działalności konspiracyjnej znany pod pseudonimami Wiktor i Mieczysław. Wśród zwolenników Piłsudskiego, zwłaszcza z czasów służby w Legionach Polskich, używano jego przydomków – Komendant, Dziadek i Marszałek
7. Generał Franciszek Kleeberg, żołnierz Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej urodził się 1 lutego 1888 r. w Tarnopolu. W 1939 r. dowódca Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie", bohatersko walczącej z Niemcami w ostatniej bitwie wrześniowej kampanii, stoczonej w dniach 2-5 października pod Kockiem-Patron Naszej Szkoły.
Kolejnym pytaniem był klasyczny bohater.
Kim jest klasyczny bohater? Jest to archetyp postaci znany ze szlachetnych cech, odwagi i bohaterskich czynów w literaturze i opowiadaniu historii. Podejmują niezwykłe podróże, stawiają czoła niezwykłym okolicznościom i wyzwaniom, a także inspirują widzów swoimi cnotliwymi działaniami.
Wśród wielkich polskich patriotów wyróżniają się postacie takie jak Józef Piłsudski, Tadeusz Kościuszko, Jan Paweł II, Maria Skłodowska-Curie, Ignacy Jan Paderewski, czy Jan Karski. Te osoby, działając w różnych dziedzinach, przyczyniły się do kształtowania polskiej historii i kultury, i są postrzegane jako symbole patriotyzmu i poświęcenia dla ojczyzny8.
8. Witold Pilecki
Bohater polskiego podziemia, który zasłynął tym, iż dobrowolnie dostał się do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Jego celem była organizacja ruchu oporu wewnątrz obozu, oraz zdobycie wiarygodnych danych na temat zbrodni popełnianych przez Niemców. Po ponad dwuletnim pobycie w obozie udało mu się z niego uciec. Po ucieczce z Auschwitz stworzył tzw. "raporty Pileckiego", które były pierwszym na świecie dokumentem opisującym Holokaust.
Witold Pilecki, powróciwszy po wojnie do Polski, został oskarżony przez komunistyczne władze Polski Ludowej o szpiegostwo. 8 maja 1947 został aresztowany. W więzieniu był torturowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. W trakcie ostatniego, jak się później okazało, widzenia z żoną, wyznał jej w tym kontekście: "Oświęcim to była igraszka. W wyniku procesu skazano go na karę śmierci, wyrok wykonano poprzez strzał w tył głowy. W styczniu 2008 roku zapoczątkowania została akcja społeczna "Przypomnijmy o Rotmistrzu" ("Let's Reminisce About Witold Pilecki") mająca na celu zachowanie pamięci o tym Wielkim Człowieku i ustanowienie 25 maja (data wykonania egzekucji) europejskim Dniem Bohaterów Walki z Totalitaryzmem.
9. Hieronim Dekutowski
Wśród grona polskich patriotów nie mogło zabraknąć przedstawiciela tzw. "żołnierzy wyklętych", którzy walczyli w podziemiu niepodległościowym przeciwko sowietyzacji państwa polskiego. Jednym z nich był Hieronim Dekutowski ps. "Zapora", cichociemny działający w Kedywie, a od stycznia 1945 roku w konspiracji antysowieckiej. Stworzył własny oddział powstańczy, który prowadził akcje zbrojne przeciwko funkcjonariuszom NKWD, UB i MO. Nie ujawnił się w lutym 1947 roku po ogłoszeniu amnestii przez instalujące się właśnie władze komunistyczne, bo jak stwierdził: "Amnestia to jest dla złodziei, a my to jesteśmy wojsko polskie".
Zaledwie pół roku później, wydany przez jednego z podkomendnych, trafił do mokotowskiego więzienia, gdzie po okrutnym śledztwie i procesie na "Zaporę" i sześciu żołnierzy, zasądzono wyrok śmierci. Pomimo tego, że miał tylko 30 lat, wyglądał jak starzec - z siwymi włosami, wybitymi zębami, połamanymi rękami, nosem i żebrami oraz zerwanymi paznokciami. Jego ostatnie słowa brzmiały: "Przyjdzie zwycięstwo! Jeszcze Polska nie zginęła!".
W podsumowaniu naszego spotkania zauważono, że także My zwykli ludzie możemy być wyjątkowi , wielcy i bohaterscy . Dziękuję za inicjatywy ,które razem ze mną podejmowaliście ,uczestnicząc w działaniach naszego Koła Miłośników Historii i inicjatywach z Projektu Patriotycznego..
